TY - JOUR ID - 245930 TI - تبیین تقابل ایران و آمریکا در ژئوپلیتیک منطقه خزر JO - جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران) JA - IGA LA - fa SN - 2783-3739 AU - افضلی, رسول AU - کامران, حسن AU - دشتی, محمدحسین AD - گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 17 IS - 61 SP - 5 EP - 24 KW - ایران KW - آمریکا KW - دریای خزر KW - ژئوپلیتیک انرژی KW - واقع گرایی تهاجمی DO - N2 - منطقه دریای‌ خزر از نظر ژئوپلیتیک انرژی، خطوط انتقال انرژی و امنیت آن از جایگاه بالایی در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی برخوردار است و پس از فروپاشی شوروی و افزایش کشورهای ساحلی خزر از دو به پنج کشور بر پیچیدگی‌های تعیین رژیم حقوقی دریای خزر نیز افزوده شد. بنابراین کشورهای منطقه‌‌ای و فرامنطقه‌ای برای کسب منافع سیاسی و اقتصادی و بیشینه‌سازی قدرت خود در نظام بین‌الملل به رقابت بیشتر در این منطقه روی آورده‌اند که رویارویی ایران و آمریکا از مهم‌ترین کشمکش‌های این منطقه می-باشد. در این نوشتار تلاش شده است تا با بهره‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی و بر مبنای رویکردهای نظری ژئوپلیتیک انرژی و رئالیسم تهاجمی به تبیین تقابل ایران و آمریکا در ژئوپلیتیک منطقه خزر پرداخته شود. در این راستا یافته‌ها حاکی از آن است که، سیاست خارجی و منافع متضاد دو کشور؛ تلاش آمریکا برای حذف موقعیت ژئوپلیتیک ایران از جریان انتقال انرژی خزر؛ تأثیر آمریکا بر مجادلات تعیین رژیم حقوقی دریای خزر از طریق نظامی و امنیتی شدن این دریا و تهدید منافع و امنیت ملی ایران؛ از مهم‌ترین دلایل تقابل ایران و آمریکا در منطقه خزر هستند. در نهایت، جمهوری-اسلامی‌ایران می‌تواند با درک صحیح از موقعیت ژئوپلیتیک کشور در سیاست خارجی و دیپلماسی فعال و هوشمندانه به منافع اساسی خود در رژیم حقوقی دریای خزر دست یابد، به‌عنوان حلقه ارتباطی تولیدکنندگان و مصرف‌‌‌کنندگان انرژی قرار گیرد و علاوه‌بر توسعه اقتصادی، اقتصاد بین‌الملل را به امنیت ملی خود گره بزند و تهدیدات را به حداقل برساند. UR - https://mag.iga.ir/article_245930.html L1 - https://mag.iga.ir/article_245930_2f7cf9f2d0fbf40fda07fa2934be73b3.pdf ER -