TY - JOUR ID - 246008 TI - اثر تغییرات کاربری و کاهش فضای سبز شهری برتشدید جزیره گرمایی و آلودگی شهرتهران (مطالعه موردی: منطقه یک) JO - جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران) JA - IGA LA - fa SN - 2783-3739 AU - منصوری, سحر AU - خالدی, شهریار AU - برنا, رضا AU - اسدیان, فریده AD - دانشجوی دکترای اقلیم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. AD - استاداقلیم شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. AD - دانشیار اقلیم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، ایران. AD - گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 17 IS - 63 SP - 114 EP - 129 KW - تغییر کاربری زمین KW - جزیره گرمایی KW - آلودگی هوا KW - منطقه 1 تهران KW - دمای سطحی DO - N2 - این مقاله به بررسی نقش میکروکلیمایی ساخت‌وسازهای بی‌رویه در یک دهه اخیر بر افزایش دمای سطحی و تشدید جزیره گرمایی در منطقه یک تهران می‌پردازد. از داده‌های ایستگاه شمیرانات و داده‌های سنجش آلودگی هوای اقدسیه در دوره آماری 12 ساله استفاده شد. برای آشکارسازی نقش کاهش پوشش گیاهی بر دمای سطحی از تصاویر ماهواره لندست 8 استفاده گردید. نتایج نشان داد که در منطقه 1 به دلیل ساخت‌وسازهای غیراصولی و بدون ضابطه در چند دهه اخیر، پوشش گیاهی از بین رفته، درختان منطقه قطع‌شده یا در توسعه فضای سبز استاندارد لازم رعایت نشده است. دو ناحیه گرم یا همان جزیره گرمایی با دمای سطحی بالا در حال شکل‌گیری و توسعه بر روی سایر بخش‌های هم‌جوار است. نیمه شرقی منطقه 1 بخصوص بخش جنوب شرقی آن به‌عنوان یک بخش بسیار گرم در تمام فصول خودنمایی می‌کند. در فصول گرم دمای سطحی در این ناحیه بسیار افزایش می یابد. درصورتی‌که بخش میانی که هنوز توانسته تا حدود زیادی فضای سبز خود را حفظ کند از شرایط بهتری برخوردار است. بااین‌همه به دلیل رشد لجام‌گسیخته ساخت‌وسازها در یک دهه اخیر دماهای حداقل (صبحگاهی) بخصوص در فصول سرد به‌سرعت و با شیب زیادی در حال افزایش است. همچنین، مقادیر ریز گردها بخصوص PM10 و PM2 در منطقه یک در حال افزایش است. تشدید جزیره گرمایی سبب شده است بادهای جنوب غرب تا جنوب و جنوب شرقی در تمام ماه‌های سال تشدید شده و ریزگردها از بخش‌های جنوبی شهر تهران و پهنه های بایر اطراف بر روی این منطقه منتقل‌شده و این منطقه را بخصوص در ماه‌های سرد سال جزء مناطق آلوده تهران قرار داده است. هدف این پژوهش بررسی نقش تغییر در کاربری اراضی و قطع درختان و از بین رفتن پوشش گیاهی در تغییر در دمای سطحی و جزیره گرمایی منطقه یک شهری تهران است.  UR - https://mag.iga.ir/article_246008.html L1 - https://mag.iga.ir/article_246008_6107db71ef39d73a1a341f3834015673.pdf ER -