2024-03-29T18:38:44Z
https://mag.iga.ir/?_action=export&rf=summon&issue=33735
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
تبیین تقابل ایران و آمریکا در ژئوپلیتیک منطقه خزر
رسول
افضلی
حسن
کامران
محمدحسین
دشتی
منطقه دریای خزر از نظر ژئوپلیتیک انرژی، خطوط انتقال انرژی و امنیت آن از جایگاه بالایی در مناسبات منطقهای و بینالمللی برخوردار است و پس از فروپاشی شوروی و افزایش کشورهای ساحلی خزر از دو به پنج کشور بر پیچیدگیهای تعیین رژیم حقوقی دریای خزر نیز افزوده شد. بنابراین کشورهای منطقهای و فرامنطقهای برای کسب منافع سیاسی و اقتصادی و بیشینهسازی قدرت خود در نظام بینالملل به رقابت بیشتر در این منطقه روی آوردهاند که رویارویی ایران و آمریکا از مهمترین کشمکشهای این منطقه می-باشد. در این نوشتار تلاش شده است تا با بهرهگیری از روش توصیفی ـ تحلیلی و بر مبنای رویکردهای نظری ژئوپلیتیک انرژی و رئالیسم تهاجمی به تبیین تقابل ایران و آمریکا در ژئوپلیتیک منطقه خزر پرداخته شود. در این راستا یافتهها حاکی از آن است که، سیاست خارجی و منافع متضاد دو کشور؛ تلاش آمریکا برای حذف موقعیت ژئوپلیتیک ایران از جریان انتقال انرژی خزر؛ تأثیر آمریکا بر مجادلات تعیین رژیم حقوقی دریای خزر از طریق نظامی و امنیتی شدن این دریا و تهدید منافع و امنیت ملی ایران؛ از مهمترین دلایل تقابل ایران و آمریکا در منطقه خزر هستند. در نهایت، جمهوری-اسلامیایران میتواند با درک صحیح از موقعیت ژئوپلیتیک کشور در سیاست خارجی و دیپلماسی فعال و هوشمندانه به منافع اساسی خود در رژیم حقوقی دریای خزر دست یابد، بهعنوان حلقه ارتباطی تولیدکنندگان و مصرفکنندگان انرژی قرار گیرد و علاوهبر توسعه اقتصادی، اقتصاد بینالملل را به امنیت ملی خود گره بزند و تهدیدات را به حداقل برساند.
ایران
آمریکا
دریای خزر
ژئوپلیتیک انرژی
واقع گرایی تهاجمی
2019
08
23
5
24
https://mag.iga.ir/article_245930_2f7cf9f2d0fbf40fda07fa2934be73b3.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
آسیب شناسی تحقق پذیری طرح های شهری در ایران : نمونه موردی منطقه 22 شهر تهران
لطیف
پنداریان
جمال الدین
دریاباری
عباس
بخشنده نصرت
سطح پایین تحققپذیری طرحهای شهری رایج در کشور مسئلهای انکار ناپذیر است. این امر را می توان از دو منظر تدوین استراتژی های کارآمد و اجرای درست استراتژی بررسی نمود. تدوین استراتژی خوب مربوط به برنامه است و اجرای خوب استراتژی مربوط به مدیریت است. بنابراین باید در فرایند برنامهریزی و مدیریت شهری، از یک سو گامهای تدوین برنامه و استخراج راهبردها را بازتعریف نمود و از سوئی دیگر، بحث جاریسازی استراتژیها را به عنوان بعد مغفول در فرایند برنامهریزی شهری تبیین نمود. در این تحقیق تلاش میشود دلایل عدم موفقیتطرح های شهری در فاز اجرا مورد بررسی قرار گیرد. شیوه های مورد استفاده برای گردآوری و تفسیر داده ها به صورت کتاب خانه ای، تحلیل اسناد و دیدگاه های صاحب نظران است.. در نهایت مدلی با تاکید بر آینده پژوهی در برنامه ریزی شهری ارائه شده است. در این مدل تلاش شده، عوامل موثر بر شکست برنامه ها لحاظ شود و مواردی که به عنوان موانع تحقق طرح ها شناخته شد پاسخ داده شود.
استراتژی
جاری سازی
برنامه ریزی و مدیریت شهری
آینده نگاری
منطقه22 تهران
2019
08
23
25
37
https://mag.iga.ir/article_246992_1890763ea03a3a758230b08c9a078c24.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
انگاره «دولت ملی» در بینش ژئوپلیتیک پسا مدرن (گذر از دولت محوری عصر مدرن)
سیدهادی
زرقانی
ابراهیم
احمدی
از گذشته تا به امروز دگرگونیهای عملی و نظری بسیاری در گفتمانهای جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک رخ داده است. «دولت – ملت» که بحث هسته در مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک است؛ به تبع این تحولات به طور طبیعی بینصیب نمانده است. نوشتار حاضر با رویکرد تفسیری و بهرهگیری از دادههای کتابخانهای به دنبال پاسخ به این سوال است که در گذار از ژئوپلیتیک مدرن به پسامدرن، گفتمان «دولت- ملت» دچار چه تحول و تغییرات ماهیتی شده است؟ طبیعی است که در هر عصری گفتمانی با ویژگیهای خاص خود حاکم باشد. مشخصههایی چون: یکپارچگی، تکبعدی بودن، عینیتگرایی، قطعیتگرایی و مبناگرایی که در گفتمان مدرنیته، باعث شده است که دولت مدرن، دولتی با ویژگیهای خاص جغرافیایی، سیاسی، حقوقی، اجتماعی، هویتی و ... باشد. حال آنکه به تبع از ویژگیهای پستمدرنیته ]و گفتمانهای حاکم بر آن[ چون: تکثرگرایی و عدم اطلاق، نفی روایتی خاص و... ؛ دولت به عنوان یک مرجع تام (حاکمیتی، امنیتی، قدرتی و...)، بههیچ وجه پذیرفته شدنی نیست. اجمالاً هدف این پژوهش مقایسه و تببیین ابعاد و ارکان: اجتماعی (بعد ملت و ملیگرایی)، سیاسی (بعد حکومت)، حقوقی (بعد حاکمیتی)، دولت (کشور) در گذار از مدرن به پستمدرن است. در پایان به چالش و تهدیدهای دولت پستمدرن (پساسرزمینی) در این گذار اشاره خواهد شد.
دولت-ملت
ژئوپلیتیک مدرن
ژئوپلیتیک پسامدرن
دولت پساسرزمینی
2019
08
23
38
53
https://mag.iga.ir/article_246993_f6b90a2f4c5eb04224da1ec29f68649c.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
بازخوانی مفهوم سکونت در محلات تهران در دورۀ قاجار و پهلوی (مبتنی بر بررسی تفسیری تاریخنوشتههای فرهنگی و اجتماعی)
غلامرضا
حقیقت نائینی
محمد
شیخی
مرتضی
محمودی مهماندوست
بررسی تاریخ و شواهد زیست در محلات سنتی ایران مبین ساختار و نظام کالبدی و اجتماعی منسجم و خودساخته و بیانگر مفاهیم عالیۀ سکونت انسان است. در حالی که محلات امروز به تبع تغییر الگوی زیست و توسعههای نوین شهری، دیگر از مشارکت اهالی و نظام خود انگیختۀ محلهمحوری برخوردار نیستند. لذا توجه به اصول و آموزههای حاکم بر جریان زندگی اجتماعی و مفاهیم متعالی سکونت محلۀ سنتی برای ارتقاء کیفی زیست در شهر امروز امری ضروری است. هدف از این پژوهش، بازشناسی مفهوم سکونت در محلات تهران در دورۀ قاجار و پهلوی و روش تحقیق، ترکیبی از روشهای تفسیری تاریخی و تحلیل محتوای دادهها است. این پژوهش ابتدا مختصری به تعریف و مفهوم محله پرداخته؛ سپس عوامل ادراک مفهوم محله و ویژگیها و شاخصهای هر عامل و نحوۀ ردیابی آن از محتوای متون ارائه شده است. درنهایت در بررسی متون به بازشناسی جریان زندگی و تجارب زیستۀ ساکنان محلات تهران پرداخته شده که این بخش با بهرهگیری از چند تاریخنوشتۀ فرهنگی اجتماعی از محلات تهران صورت پذیرفته است. نتیجه اینکه عوامل و معیارهای ادراک مفهوم محله حاکی از نقش اجتماعی و مشارکت شهروندان در جنبههای مختلف سکونت از جمله امور خیر و نهضتهای اجتماعی سیاسی در محلات است. محلاتی که مکان ظهور و تبلور ارزشهای اجتماعی و فرهنگی از جمله وقف، نیکوکاری، احترام به بزرگان و دستگیری محرومان بوده؛ در حالیکه مفاهیم قلمرو، سلسلهمراتب و حریم در کالبد محله و ادراک ساکنان تعریف و نمود یافته و به واسطۀ تامین نسبی بسیاری از خدمات در محله و آرامش حاکم بر سکونت اجتماعی، ساکنان از رضایتمندی نسبی برخوردارند. در نتیجه ساکنان خود را جزئی از محله دانسته و میتوان تبلور تعلقات مکانی به محله را در ابعاد مختلف کالبدی، رفتاری و معنایی شاهد بود.
محله
ادراک مفهوم محله
تهران
قاجار
پهلوی
تاریخنوشتههای فرهنگی و اجتماعی
2019
08
23
54
70
https://mag.iga.ir/article_247514_470f7778d858ed1160ffa63cc6c377da.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
مکان گزینی مراکز مدیریت بحران روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان اردبیل)
بهرام
ایمانی
حسن
حسینی امینی
رضا
طالبی
مخاطرات محیطی و انسانی یکی از اصلیترین موانع تحقق توسعه پایدار بخصوص در سکونتگاه های انسانی (به ویژه روستاها) میباشد. در چند دهه اخیر با رویکرد مدیریت بحران استفاده از همه دستاوردهای مدیریتی، سازمان دهی و برنامه ریزی قبل از وقوع بحران با هدف مقابله با مخاطرات طبیعی و انسانی، امری عقلانی و الزامی میباشد. در مواجه شدن با بحران های احتمالی، یکی از ارکان اصلی مقابله و پیشگیری مناسب از اثرات منفی این نوع مخاطرات در نظر گرفتن مراکز مدیریت بحران است که همه اقدامات پیشگیری، آمادگی و مقابله، از جمله امداد رسانی، اسکان موقت حادثه دیدگان، در آن مهیا شود تا پیامدها را دربارهی بحران احتمالی به حداقل ممکن است. از این رو شهرستان اردبیل به علت واقع شدن در یک محدوده خطرپذیر طبیعی و دارا بودن تاسیسات صنعتی بزرگ قابلیت بالای شکلگیری مخاطرات طبیعی و انسانی را دارا میباشد. بنابراین در پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی و با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در نرمافزار ARC GIS به پهنهبندی محدوده شهرستان اردبیل در راستای جانمایی مراکز مدیریت بحران روستایی اقدام شد. در ادامه پژوهش با استفاده از مدل TOPSIS (8 معیار) به اولویتبندی اجرائی مراکز مدیریت بحران روستایی در محدوده منطقه مورد مطالعه اقدام شد. نتایج پژوهش نشان میدهد که 13.3 درصد از اراضی شهرستان اردبیل بالاترین قابلیت برای استقرار مراکز مدیریت بحران را از خود نشان میدهد. با توجه به پهنه های بهینه مشخص شده، 7 موقعیت برای استقرار مراکز مدیریت بحران در محدوده مورد مطالعه مشخص شد و با استفاده از مدل TOPSIS به اولویتبندی این مراکز اقدام شد و نتایج نشان داد که پایگاه شماره 2 بالاترین قابلیت و پایگاه شماره 1 کمترین قابلیت برای استقرار مرکز مدیریت بحران را از خود نشان داد.
مکان گزینی
مدیریت بحران
روستا
شهرستان اردبیل
مدلAHP
2019
08
23
71
90
https://mag.iga.ir/article_247513_aeb3c211a803ab1be01615a062534704.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
بررسی زمانی- مکانی مخاطره گرد و غبار (مطالعه موردی: ایستگاه های یاسوج و دوگنبدان)
علی
مدبرپور
امیر
گندمکار
مرتضی
خداقلی
یکی از انواع بلایای طبیعی که هر ساله سبب وارد آمدن آسیب های زیست محیطی و اجتماعی بسیاری در برخی کشورهای جهان می شود، طوفان گرد و غبار می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی گردوغبار در ایستگاه های یاسوج و دوگنبدان شکل گرفته است. در این راستا کدهای 1، 1، 3، 3، 31، 32 و 30 گردوغبار در این ایستگاه ها در مقیاس روزانه، ماهانه و سالانه طی دوره آماری 32-1313 مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی فراوانی روزانه، ماهانه و سالانه کدها در تمام ایستگاه ها، تقویم زمانی روزانه آنها تهیه شد. سپس روند تعداد روزهای همراه با گردوغبار آنها بررسی گردید. نتایج نشان داد ایستگاه دوگنبدان با 2331 روز گردوغباری بیشترین رخداد گردوغبار را طی دوره آماری مورد مطالعه داشته است. همچنین دو کد 1 و 1 بیشترین رخداد را در تمام ایستگاه ها داشته اند. کد 1 در ایستگاه دوگنبدان در سال 1331 و در ایستگاه یاسوج در سال 1333 از بیشترین فراوانی برخوردار بوده اند. کد 1 نیز در ایستگاه دوگنبدان در سال 1311 و در ایستگاه یاسوج در سال 1311 بیشترین رخداد را داشته است. بررسی های ماهانه نیز نشان داد کدهای 1 و 1 بیشتر طی ماه های گرم سال به وقوع پیوسته اند. به طوری که این کدها در دوگنبدان طی تیرماه و در یاسوج طی اردیبهشت ماه از بیشترین فراوانی رخداد برخوردار بوده است. نتایج بررسی روند گردوغبار نیز بیانگر آن است که در هر دو ایستگاه های ماه های سرد سال از روند کاهشی گردوغبار برخوردار بوده و ماه های گرم سال فاقد روند بوده اند. در مقیاس سالانه نیز هر دو ایستگاه روند افزایشی را نشان دادند .
دوگنبدان
روند
گردوغبار
من- کندال
یاسوج
2019
08
23
91
108
https://mag.iga.ir/article_247515_f546265fb2a8b9952a54d3960a179975.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
نقش شاخصهای تأثیر گذار در شهر خلاق جهت خلق فضاهای تعاملی شهری (مورد مطالعه: شهر ری)
منیر
میرزایی
عباس
ارغان
محمدرضا
زند مقدم
خلاقیت یک اصل اساسی برای انسـان بودن و یک منبع حیاتی برای فرد، جامعه و اقتصاد است . جوامع خلاق پر جنب و جوش و دارای اماکن انسانی، پرورش دهنده رشد فردی، درخشان در پیشرفت های فرهنگی و تکنولـوژیکی، تولید کننده شغل و ثروت و پذیرای تنوع شیوه زندگی و فرهنگ هستند . هدف پژوهش حاضر سنجش شاخص های شهر خلاق و میزان اثرگذاری این شاخص ها در شهر خلاق است. جامعه آماری پژوهش را تمام شهروندان شهر ری تشکیل می دهد که با استفاده از فرمول کوکران 322نفر به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی انتخاب شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از کمک کارشناسان و اساتید دانشگاه و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ محاسبه شده است. مقدار آلفای محاسبه شده برابر با 86/0 است که نشان می دهد عددی مطلوب است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون تی تک نمونهای، تحلیل رگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج آزمون تی نشان می دهد که شاخص کیفیت زندگی با میانگین300/2، سرمایه اجتماعی با میانگین742/2، شاخص نوآوری با میانگین201/2 و شاخص سرمایه انسانی با میانگین 890/2 پایین تر از حد مطلوب قراردارند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که شاخص هنجارها و اعتماد اجتماعی با ضریب 679/0 بیشترین اثر در تحقق شهر خلاق دارد. همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین سرمایه اجتماعی و شهر خلاق ارتباط معنی داری برقرار است.
شهر خلاق
فضا
تعامل
سرمایه اجتماعی
شهر ری
2019
08
23
109
124
https://mag.iga.ir/article_247516_8af45ff7931ec73e34b9b8f32476705d.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
متغیرهای اثر گذار در سیاست گذاری توسعه فیزیکی شهر شهر ساری
معصومه
امیری
حسین
مجتبی زاده
یوسف علی
زیاری
علی
نوری
مدیریت زمین شهری بخشی از مدیریت شهری بوده و هسته ی کانونی آن را تشکیل می دهد. و در برخی کشورها همچون ایران ، مدیریت شهری یکپارچه و واحدی وجود ندارد و دستگاه هائی در سطح ملی در اداره و ارائه خدمات شهری مشارکت دارند که در چنین حالتی باید مدیریت شهری را شامل شهرداری و شعبات یا نمایندگی های شهری آن دستگاه ها نیز دانست.دولتها و مدیران شهری در بسیاری از کشورها سعی در تدوین قوانین و مقرراتی جهت افزایش دسترسی اقشار مختلف خصوصا قشر فقیر جامعه به بازار زمین نموده اند که در کشورهای مختلف ، هر چند مشابهت هایی در خصوص وجود مشکلات مربوط به تامین مسکن و زمین مورد نیاز آن وجود دارد و لیکن ویژگی های متفاوتی در این زمینه حاکم می باشد که متاثر از زمینه های حقوقی ، تاریخی ، سیاسی – اقتصادی ، اجتماعی – فرهنگی و محدودیت های طبیعی حاکم بر آنها است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و ماهیت کاربردی دارد و به بررسی ارتباط بین الگوی تصمیم گیری سیاست های زمین شهری با توسعه فیزیکی شهر ساری و ارتباط بین الگوی توسعه فیزیکی شهر ساری با سیاست های ملی و نقش بازیگران عرصه زمین شهری پرداخته است .د در تجزیه و تحلیل اطلاعات این پژوهش از روشهای آماری و ریاضی با استفاده از نرم افزارهای Excel و Spss برای تحلیل تطبیقی و گرافیکی از نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS بهره گرفته شد. یافته های پژوهش حاکی از این بوده که نبود چشم انداز مشخص و به تبع آن سیاست ها و نهادهای ناهماهنگ، تصمیم گیری متمرکز و غیرمشارکتی، و تصدی گری زیاد بدون ظرفیت نهادی لازم از مهم ترین دلایل ناکارآمدی سیاست گذاری مدیریت زمین شهری بود ه است.
تحلیل متغیرها
سیاست زمین شهری
توسعه فیزیکی شهر
ساری
2019
08
23
125
139
https://mag.iga.ir/article_247517_69285553d1a4bd3703892cbd6cf9bdbc.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
موقعیت راهبردی صنعت گردشگری شهرستان تکاب و راهبردهای توسعه آن
مهدی
ابراهیمی
سید امیر حسین
طیبی
برنامهریزان و سیاستگذاران توسعه، از فعالیتهای گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه در کشورهای مختلف یاد میکنند. امروزه گردشگری میتواند سبب ایجاد اشتغال، افزایش درآمد و درنهایت رفاه و بهبود وضعیت معیشتی مردم شود. این پژوهش که با هدف تعیین موقعیت راهبردی صنعت گردشگری شهرستان تکاب و اولویتبندی راهبردهای توسعه آن صورت گرفته است، از نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی- دلفی است. مدل مورد استفاده در پژوهش، مدل جامع مدیریت راهبردی مبتنی بر تکنیک SWOT برای تدوین راهبردها و ماتریس QSPM برای اولویتبندی راهبردهای انتخابی میباشد. دادههای پژوهش در 4 مرحله پرسشنامه با استفاده از تکنیک دلفی، از 16 نفر از خبرگان، مسئولین و مدیران حوزه گردشگری شهرستان تکاب جمعآوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی عوامل داخلی و خارجی بیانگر این است که صنعت گردشگری این شهرستان دچار ضعف نسبی بوده و واکنش مناسبی نسبت به عوامل خارجی نداشته است. همچنین اولویتبندی راهبردها نشان میدهد که ایجاد سایتهای اینترنتی به منظور بازاریابی جاذبههای گردشگری شهرستان بالاترین اولویت را در بین راهبردهای انتخابی داشته است.
صنعت گردشگری
برنامهریزی راهبردی
ماتریس SWOT
ماتریس برنامهریزی راهبردی کمی (QSPM)
شهرستان تکاب
2019
08
23
140
157
https://mag.iga.ir/article_248627_6b05032adc7c79e48fe48f5b5cce7151.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
تعاملات ژئوپلتیکی جمهوری اسلامی ایران با آسیای مرکزی و تاثیر آن بر امنیت ملی کشور
نظامعلی
صالحی
محمد
اخباری
تهمینه
دانیالی
تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که منجر به استقلال جمهوری های آسیای مرکزی(CSI) گردید، برای جمهوری اسلامی ایران از اهمیت ویژهای برخوردار است . زیرا بستر مناسبی برای نزدیکی بیشتر در راستای تعاملات ژئوپلتیکی ایران و آسیای مرکزی فراهم آمده است . بحث رژیم حقوقی دریای خزر و تاثیرات این دریا در زندگی انسانهای ساکن در پنج جمهوری حاشیه خزر نیز از تعاملات ژئوپلتیکی معنا و مفهوم خاصی پیدا میکند و لازم است که ج.ا.ا با سایر کشورهای ساحلی به نتیجه قابل قبولی دست یابد . ج.ا.ا با وضعیت خاص خود به دلیل دارا بودن نقش بارز ژئواکونومیکی ، ژئوکالچر و سایر مولفه های موجود میتواند در زمینه صدور انرژی نفت و گاز منطقه از طریق مسیر ایران و در تعاملات فرهنگی منطقه نقش مهمی ایفا نماید و از آثار و تبعات منفی ناشی از حضور کشورهای فرا منطقه ای به ویژه غرب در کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز بکاهد و همچنین، در زمینه جلوگیری از قاچاق کالا و مواد مخدر و نیز استرداد مجرمین همکاری نماید و خلاصه، احترام متقابل به ارزشهای ملی و میهنی، مسافرت مقامات این کشورها به یکدیگر، تقویت نمایندگی های سیاسی و توجه ویژه به امر صادرات و واردات کالا و خدمات در راستای منافع ملی ما خواهد بود .
کشورهای مشترک المنافع
ژئواکونومیک
ژئوپلتیک
ژئوکالچر
2019
08
23
158
170
https://mag.iga.ir/article_248628_3cfd76278d8e9d893592333976a93375.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
تحلیل و ارزیابی عملکرد دهیاری ها در پیشبرد اهداف طرح هادی روستایی(مطالعه موردی: شهرستان زنجان)
محمدتقی
حیدری
مجید
حضرتی
دهیاری به عنوان یک نهاد عمومی و غیردولتی، با شخصیت حقوقی مستقل و با درخواست روستائیان و مجوز وزارت کشور با هدف بهبود و توسعه شاخصهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و محیطی-کالبدی در هر روستا تشکیل می شود. یکی از وظایف دهیاری، همکاری با بنیاد مسکن در تهیه، تصویب و اجرای طرح هادی روستایی است.
این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، عملکرد دهیار در نحوه تهیه و اجرای طرح هادی و نظارت بر ساخت و ساز بعد از اجرای طرح هادی روستایی بررسی می کند. جامعه آماری تحقیق شامل 24 روستای شهرستان زنجان است که با استفاده از جدول مورگان، 373 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از مدل نیکوئی برازش کلموگرونف-اسمیرنف و توزیع پواسن و تحلیل رگرسیونی چندگانه با کمک نرم افزار SPSS استفاده شده است.
نتایج تحقیق نشان می دهد که، براساس مدل نیکویی برازش با سطح اطمینان 0.05P< ، عملکرد دهیار در طرح هادی مطلوب نیست. براساس توزیع پواسن، عملکرد دهیاری روند روبه رشدی دارد. همچنین تحلیل رگرسیونی نیز میزان همبستگی بین عملکرد دهیاری در توسعه و پیشبرد طرح هادی روستایی را، 0.929 برآورد کرده است. در بین شاخص های عملکرد دهیاری شاخص «عملکرد دهیار در نظارت بر ساخت و ساز بعد از اجرای طرح هادی» (0.447=β) بیشترین تاثیر و رضایت مندی را در اجرای طرح هادی داشته است. در این زمینه برای موفقیت دهیاران در اجرای طرح هادی، تاسیس دهیاریهای مستقل، آموزش دهیاران، و توسعه همکاری دهیار با سازمان ها و مشاوران و پیمانکاران ضروری است.
مدیریت روستایی
طرح هادی
توسعه روستایی
شهرستان زنجان
2019
08
23
171
185
https://mag.iga.ir/article_248629_ebf447560cff7b374038e85e4cdbc756.pdf
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
2783-3739
2783-3739
1398
17
61
تحلیلی برکیفیت محله های شهری با تأکید بر مؤلفه های شهر پایدار مطالعه موردی: محله هوسم، شهر رودسر
سید رضا
آزاده
شیرین
زربخش
رضا
پرویزی
نادر
زالی
محله ها و واحدهای همسایگی به عنوان محیطی کـه بیشترین وقت افراد در آنها سپری می شـود، پلـی بـین جنبه اجتماعی و زیسـتی زنـدگی آنهـا بوده و تأثیر بسـیار عمیقی بر سلامت جسمانی و روانی دارند. هدف اصلی از انجام این تحقیق، ارزیابی کیفیت محله هوسم واقع در شهر رودسر براساس مؤلفه های شهر پایدار است. در گام اول از پژوهش پس از مطالعه مبانی نظری و ادبیات تحقیق، معیارها و شاخص های مؤثر بر مطلوبیت پیادهراه های شهری شناسایی شده است. در مرحله دوم با استفاده از پرسشنامه کارشناسان و فرایند تحلیل سلسله مراتبی این شاخصها وزندهی و اولویتبندی میشوند. در مرحله سوم با استفاده از مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه از ساکنین محله هوسم، وضعیت این محله از حیث شاخص های مورد نظر (در قالب پرسشنامه و طیف لیکرت) ارزیابی میگردد. نتایج ارزیابی های انجام شده در زمینه ضریب اهمیت ابعاد چهارگانه مورد بررسی در پژوهش نشان داد که بعد اجتماعی با وزن نسبی 0/399 نسبت به سایر ابعاد اهمیت بیشتری در سطح پایداری محلههای شهری دارد. نتایج یافته های پژوهش در رابطه با وضعیت محله مورد مطالعه از لحاظ چهار معیار اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی و اقتصادی حاکی از آن است که معیار اجتماعی با نمره میانگین 2/578 و نمره نسبی 0/263 در جایگاه اول قرار دارد. اما باید گفت طبق طیف لیکرت میزان پایداری محله براساس این شاخص که نسبت به دیگر شاخص ها رتبه برتر دارد، در حد متوسط به پایین است. این موضوع بیانگر این است که میزان پایداری محله مورد مطالعه در سطح ضعیف و بسیار ضعیف قرار دارد.
توسعه محله
توسعه پایدار
محله پایدار
هوسم
رودسر
2019
08
23
186
200
https://mag.iga.ir/article_248631_b0859250f9ebfa2a628d371556c19701.pdf