بررسی تاثیر آب‌های سطحی در عملیات‌های دوران دفاع مقدس در جبهه جنوبی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جغرافیا و دفاع مقدس، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.

2 استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.

3 استادیار جغرافیای و برنامه ریزی شهری، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.

چکیده

یکی از جنگ‌هایی که در تاریخ ایران رخ داده است، حمله سراسری و گسترده کشور همسایه، عراق، به خاک آن است که از سال 1359 تا 1367 طول کشید. در این دوره که در منابع ایران تحت عنوان دوران دفاع مقدس از آن یاد می‌شود، عملیات‌های آفندی و پدافندی فراوانی در نوار مرزی غرب ایران که در قالب سه جبهه شمالی، میانی و جنوبی قابل تقسیم بندی است، شکل گرفت. در جبهه جنوبی که از جنوب مهران تا آبادن و راس‌البیشه گسترش دارد، مهمترین و سرنوشت‌سازترین عملیات‌های طرفین جنگ رخ داد. از آنجا که شرایط هیدرولوژیکی و ژئوموفولوژیکی این جبهه به گونه‌ای است که امکان استفاده از تاکتیک آب یا جنگ هیدرولیک در آن وجود دارد، مساله پژوهشی بررسی تاثیر آب‌های سطحی بر عملیات‌های انجام شده شکل گرفت. نحوه گردآوری اطلاعات این تحقیق با توجه به ماهیت آن شکل گرفته است. یعنی با توجه به ماهیت تاریخی آن، با روش کتابخانه‌ای و اسنادی اطلاعات گردآوری شده است. اطلاعات به دست آمده نیز به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که آب‌های سطحی اعم از رودها، هورها و کانال‌های آب و آب بندها و سدها در تمام مراحل عملیات‌های آفندی اعم از طرح‌ریزی، اجرا و پشتیبانی و مخصوصا عملیات‌های پدافندی دارای نقش تاثیرگذار و سرنوشت سازی بوده‌اند و همچنین در هر عملیات چند اصل از اصول نه گانه جنگ را تحت تاثیر قرار داده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Surface Waters on Holy Defense Operations on the Southern Front

نویسندگان [English]

  • Yusof Hemmati 1
  • Ali Amiri 2
  • Hamed Abbasi 3
1 M.A of Geography and Sacred Defense, Lorestan University, Lorestan, Iran.
2 Assistant Professor of Political Geography, Lorestan University, Lorestan, Iran.
3 Assistant Professor of Geography and Urban Planning, Lorestan University, Lorestan, Iran.
چکیده [English]

One of the wars that have occurred in Iranian history is the extensive attack of the neighboring country, Iraq, which lasted from 1980 to 1987. In this period, which is mentioned in Iranian sources under the title of the Holy defense, there are offensive and defensive operations in the western border of Iran that can be divided into three Northern, Middle and South fronts. The most important and decisive operations of the war parties took place on the southern front, which is extended from the south of Mehran to Abadan and Ras al-Bisheh. Since the hydrological and geomorphological conditions of this front are such that it is possible to use water tactics or hydraulic warfare, this research has been developed to study the effect of surface water on the operations carried out there. How to collect information this research is based on its nature. That is, according to its historical nature, it has been compiled with library and documentary methods. The obtained data were analyzed by descriptive-analytical method. The results showed that surface waters such as rivers, Hores and canals of water and dams in all phases of offensive operations, including designing, implementation and support, and especially defensive operations have had influential role and in each operation, have influenced several principles of nine principles of war.

کلیدواژه‌ها [English]

  • War
  • surface water
  • military operations
  • sacred defense
  • southern front
  1. انصاری، مهدی (1383)، روز شمار هجوم سراسری عراق، فصلنامه نگین، سال سوم، شماره 9، صص. 88-107
  2. باقری، حسن (1382)، گزارش کامل عملیات دارخوین، در جلسه فرماندهان سپاه در خصوص عملیات ثامن الائمه، فصلنامه نگین ایران، شماره 6، صص. 157-167
  3. بختیاری، مسعود، (1380)، عملیات طریق القدس، تهران: انتشارات ایران سبز
  4. بنی لوحی، سید علی و مرادپیری، هادی، (1391)، نیروهای شرق کارون به روایت فرماندهان، چاپ ششم، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس
  5. پوراحمد، احمد، (1390)، عملیات جغرافیایی ماندگار دفاع مقدس، چاپ دوم، تهرانک انتشارات بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس
  6. جدی، سیدمجتبی؛ فرقانی، حسن، (1383)، بررسی علل عدم موفقیت هملیات کربلای 4، فصلنامه سیاست دفاعی، شماره 47، صص 101-112
  7. جعفری، مجتبی، (1391)، اطلس نبردهای ماندگار عملیات های نیروی زمینی در هشت سال دفاع مقدس، چاپ سی ام، تهران: انتشارات سوره سبز
  8. حسنلو، خسرو (1396)، اصول جنگ در عصر ناهمگونی ها، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال پانزدهم، شماره 70، صص 151-178.
  9. خداوردی، مهدی (1389)، بررسی تاکتیک جنگ آب در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، فصلنامه تخصصی مطالعات دفاع مقدس؛ نگین ایران، سال نهم، شماره سی و دو
  10. درودیان، محمد (13995)، تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق: پیش درآمدی بر یک نظریه، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس
  11. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (1391)، اطلس جغرافیایی دفاع مقدس، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
  12. صفوی، سیدیحیی (1384)، مقدمه ای بر جغرافای نظامی ایران: شمال غرب و غرب کشور، جلد اول، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
  13. علیجانی، مرتضی، (1393)، تخریبچی که رودخانه کارون را به آتش کشید، سایت معبر نور، http://mabarenoor.ir/memoirs/291
  14. قاسمی، سمانه، (1392)، جنگ آب، عملکرد صنعت آب در دفاع مقدس، تهران: انتشارات شهید آوینی
  15. معین وزیری، نصرت الله، (1388)، تحلیلی بر عملیات خیبر، تهران: انتشارات سازمان حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس آجا
  16. میرزایی، رضا، (1394)، حماسه های نامداران گمنام، چاپ چهارم، تهران: انتشارات بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس
  17. McDonald, Eric V. & Bullard, Thomas (2016), Military Geosciences and Desert: Warfare past Lessons and Modern Challenges, New York: Springer
  18. Military Hydrology R&D Branch (1957), Applications Of Hydrology In Military Planning And Operations, Prepared In Connection With, For Engineer Research & Develop Nt Division Office, Chief Of Engineers, By Military Hydrology R&D Branch, U.S. Army Engineer District, Washington Corps Of Engineers
  19. Mather, john d. & rose, Edward p. f. (2012), military aspects of hydrogeology: an introduction and overview, In book: Military Aspects of Hydrogeology, Publisher: Geological Society of London, Editors: E.P.F. Rose, J.D. Mather, pp.1-17
  20. Gellasch, Christopher A. (2012), Hydrogeological support to United States military operations, 1917-2010, In book: Military Aspects of Hydrogeology, Publisher: Geological Society of London, Editors: E.P.F. Rose, J.D. Mather, pp.223-239
  21. Webster, t. m. (2005), the dam busters’ raid success or sideshow?, Air power history, 2005, volume 52, number 2, pp. 12-26
  22. Von lassow, Tobias (2016), Water as Weapon: IS on the Euphrates and Tigris, swp comments 3, Stiftung Wissenschaft und Politik German Institute for International and Security Affairs
  23. Dinstein, yoram (2005), war, aggression and self-defence, United Kingdom Cambridge university press
  24. Evans, David (1997), war: a matter of principles, New York, ST. MARTIN’s PRESS, INC.
  25. Mc Ivor, Anthony D. (2007), rethinking the principles of war, Maryland, naval institute press
  26. Till, Geoffrey (2009), Sea power: A Guide For The Twenty- First Century, Second Edition, London & New York: Rutledge