مدل یابی موانع تحقق پذیری طرح های آمایش سرزمین استان تهران با رویکرد آینده پژوهی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران،

2 گروه جغرافیای انسانی، مدیریت و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 دانشیار گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

نوشتار حاضر به دلیل ایجاد درک و دانشی کاربردی برای مسئولان و مدیران استان تهران در زمینه شناسایی و سطح بندی موانع کلیدی بر تحقق پذیری طرحهای آمایش سرزمین در استان تهران، ازنظر هدف گذاری کاربردی و از منظر روش جمع آوری داده،  توصیفی از نوع پیمایشی است. برای انجام این پژوهش با بررسی جامع و همچنین با استفاده ازنظر خبرگان و متخصصان، 22 عامل مؤثر با استفاده از روش تحلیل ساختاری آینده پژوهی از بین 13 متغیر برای مدل یابی موانع موثر در تحقق پذیری طرحهای آمایش سرزمین شناسایی شدند. سپس با استفاده از تکنیک تلفیقی مدلسازی ساختاری تفسیری و با استفاده از ابزار پرسشنامه، عوامل در هشت گروه سطح بندی شدند. در ادامه، پس از مشخص شدن سطوح هریک از عوامل و همچنین با درنظرگرفتن ماتریس در دسترس پذیری نهایی، مدل نهایی ساختاری تفسیری - ترسیم شده است . بر اساس نتایج، عواملی مانند تعدد قوانین و مقررات در ارتباط با آمایش سرزمین، عدم وجود برنامه ریزی راهبردی نهادی در ارتباط با آمایش سرزمین استان، ضعف طرح و برنامه های آمایشی تهیه شده در ارائه الگویی کارآمد برای توسعه پایدار یکپارچه مناطق مختلف استان، عدم حضور ذینفعان و ذینفوذان در فرایند تصمیمگیری و تصمیم سازی در بخش آمایش سرزمین، فقدان قواعد و مقررات مناسب و تفکر نظامند و نهادینه برای مدیریت سرزمین و روشن نبودن جایگاه طرح آمایش استان در نظام برنامه ریزی استان تهران جزو متغیرهای کلیدی و تأثیرگذار بر عدم تحقق پذیری طرحهای آمایش سرزمین در استان تهران به شمار میروند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Modeling the barriers to the feasibility of land management projects in Tehran province with a futures research approach

نویسندگان [English]

  • Babak Jafarian 1
  • Rahim Sarver 2
  • Reza Borna 3
1 PhD Student in Geography and Urban Planning, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran,
2 The role of public spaces in the implementation of policies for the reconstruction of dysfunctional tissues Case study of Imamzadeh Yahya (AS) neighborhood Rahim Server Farzaneh Salami Bakhtiar Ezzatpanah Recreating the quality
3 Department of Geography, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

The present article is a survey description in terms of practical targeting and in terms of data collection method, due to the creation of practical understanding and knowledge for officials and managers of Tehran province in identifying and leveling key obstacles to the feasibility of land management projects in Tehran province. . To conduct this research through a comprehensive review and also using the opinion of experts and specialists, 22 effective factors were identified using structural futures analysis method from among 13 variables to model effective barriers to the feasibility of land management plans. Then, using the integrated technique of interpretive structural modeling and using a questionnaire, the factors were classified into eight groups. In the following, after determining the levels of each factor and also considering the final availability matrix, the final model of interpretive structure is drawn. Based on the results, factors such as the multiplicity of laws and regulations related to land management, lack of institutional strategic planning related to land management in the province, weakness of plans and planning programs prepared to provide an effective model for sustainable integrated development of different regions of the province, lack Presence of stakeholders and
Stakeholders in the decision-making process in land management, lack of appropriate rules and regulations and systematic and institutional thinking for land management and unclear position of the provincial planning plan in the Tehran planning system are among the key variables affecting the non-feasibility of land management plans. They are considered in Tehran province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Landmine Management
  • Sarkhtay Analysis
  • Interpretive Structural Modeling
  • Analysis - MICMAC
  • Tehran Province
.1 تهران، انتشارات دانشگاه تهران. ،» تصمیمگیریهای چند معیاری « ،) اصغر پور، محمدجواد) 1337
.2 تهران، ،» کاربرد روشهای رتبهبندی و تصمیمگیری چند شاخصه « ،) اکبری، نعمتالله و مهدی زاهدی کیوان) 1337
انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور.
.3 اکبری، یونس، ایمانی جاجرمی، حسین، رستمعلیزاده، ولی اله) 1300 (: فصلنامه علمی ترویجی سیاست نامه علم و -
- . فناوری، دوره 1، شماره 3، پاییز 1300 ، صص 13 0
.3 تقوایی، مسعود، رمضانی، علیرضا) 1333 (: تحلیلی بر روند تحولات شاخصهای توسعه در شهرستانهای استان
چهارمحال بختیاری، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، ویژه جغرافیا، شماره 1، جلد هجدهم.
.0 تهران، انتشارات مرکز مطالعات و ،» آمایش سرزمین: تجربه جهانی و انطباق آن با وضع ایران « ،) توفیق، فیروز) 1333
تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، وزارت مسکن و شهرسازی.
.1 توفیق، فیروز) 1330 (، برنامهریزی در ایران و چشمانداز آینده آن، موسسه آموزش عالی و پژوهش مدیریت و
برنامهریزی، تهران.
.7 ارزیابی تناسب کاربری اراضی از « ،) حاتمی نژاد، حسین، سید عباس رضایی، فاطمه سالاروند و ایرج تیموری) 1303
- مجله آمایش سرزمین، دوره 1، شماره 1، ص 21 ،» طریق مدل توان اکولوژیک در استان اردبیل باهدف آمایش سرزمین
.0
.3 تهران، انتشارات آگاه. ،» شهرنشینی در ایران « ،) حسامیان، فرخ، گیتی اعتماد و محمدرضا حائری) 1333
.0 - . مجله برنامه، شماره 330 ، ص 1 13 ،» آمایش سرزمین، گذشته، حال و آینده « ،) حسینخان قندهاری، علیرضا) 1333
.15 خنیفر، حسین ) 1330 (، درآمدی بر مفهوم آمایش سرزمین و کاربردهای آن در آمایش .» ایران - 2(، صص 0 ( سرزمین، 2
.21
.11 اولین همایش علوم جغرافیایی ایران، دانشگاه تهران. ،» آسیبشناسی آمایش سرزمین « ،) رضایی، رحیم) 1303
.12 زیاری، کرامتاله) 1333 (، اصول و روش برنامهریزی منطقهای، انتشارات دانشگاه یزد، یزد .
.13 سرور، رحیم و میر نجف موسوی) 1300 (، موانع و تنگناهای آمایش سرزمین در ایران، فصلنامه انجمن جغرافیا، در نوبت
چاپ، بهار.
.13 سلطانی، ناصر) 1302 (، ارزیابی موانع فراروی طرحهای آمایش سرزمین در ایران با رویکرد تلفیقی، فصلنامه برنامهریزی و
- . آمایش فضا، دوره هفدهم، شماره 3، پاییز 1302 ، صص 33 13
.10 صالحی، اسماعیل، فرزام، پور اصغر سنگاچین ) 1333 (: تحلیلی بر موانع فراروی آمایش سرزمین در ایران، فصلنامه
- . راهبرد، سال 13 ، شماره 02 ، صص 131 130
.11 صنیعی، احسان) 1305 (؛ آمایش سرزمین راهی بهسوی تعادل نظام شهری و توسعهیافتگی، مجله اقتصادی ماهنامه -
- . بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی، شمارههای 0 و 15 ، آذر و دی 1305 ، صص 110 135
.17 ، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 7 ،» جغرافیای اجتماعی تجلیگاه میان دانشی « ،) ضیا توانا، محمدحسن) 1333
- . ص 17 33
.13 کلانتری خلیل و عبدالله زاده غلامحسین) 1303 (، برنامهریزی فضایی و آمایش سرزمین، انتشارات فرهنگ صبا، چاپ
سوم،
.10 مجله آمایش سرزمین، سال اول، ،» تحلیلی بر سیر تحولات کلان آمایش سرزمین فرانسه « :) محمودی، سید محمد) 1333
- . شماره اول، ص 131 135
.25 مرکز آمار ایران ) 1300 (، سرشماری نفوس و مسکن سال.
.21 مؤمنی، مهدی، مبارکی، مهدی، جنابی، نرگس) 1302 (، آمایش سرزمین و مدیریت توسعه فضایی؛ موردمطالعه: شهرستان
- . ملکان، مطالعات مدیریت شهری، سال پنجم، شماره سیزدهم، بهار 1302 ، صص 01 31
.22 - . مجله مدیریت شهری، شماره 72 ، ص 13 30 ،» آمایش سرزمین « ،) وردی نژاد، فریدون و حسین آشتیانی) 1330