بررسی شاخص های ذهنی کیفیت زندگی ساکنین مجتمع های مسکونی شهرهای جدید ایران بر اساس ویژگیهای معماری (مطالعه موردی شهرهای اندیشه، پردیس، پرند)

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

2 استاد شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشیار شهرسازی، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

یکی از مهم ترین راه حل ها در پاسخ به کاهش ظرفیت کلان شهرها و رفع مشکلات آنها احداث شهرهای جدید بوده است. از عوامل مهم جذب جمعیت به شهرهای جدید ارائة مسکن با کیفیت بالاتر نسبت به مادرشهر و در کل، کیفیت بهترمحیط سکونت است. این تحقیق به بررسی ارتباط بین میزان رضایتمندی از شاخص‌های ذهنی کیفیت زندگی در مجتمع‌های مسکونی براساس ویژگی‌های طرح معماری می‌پردازد. هدف اصلی، دستیابی به معیارهای طراحی بهینه مجتمع های مسکونی در جهت رضایتمندی از شاخص های ذهنی ساکنین است. ابتدا مدل پژوهش بر اساس رابطه بین شاخص های ذهنی و مولفه های معماری و ویژگیهای ساکنین طراحی شده است. در ارزیابی مدل ساختاری ابتدا بار عاملی متغیرهای مختلف پرسشنامه در پیش بینی گویه‌های مربوطه بررسی شده تا از برازندگی مدل‌های اندازه‌گیری و قابل قبول بودن نشانگرهای آنها در اندازه گیری متغیرها اطمینان حاصل شود. روش پژوهش، با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی (CFA) و نرم‌افزار AMOS میباشد. جامعه آماری تعدادی از مجتمع های مسکونی سه شهر جدید اندیشه، پرند و پردیس است. نتایج پژوهش نشان داد از بین شاخص‌های مورد ارزیابی امنیت بیشترین رضایت را دربرداشته است. ساکنین با وجود داشتن رضایت نسبی از استانداردهای فضاهای سکونتی، حس تعلق به مکان ندارند. از عوامل کالبدی می توان به رضایتمندی نسبتا پایین از طراحی نما و فضای سبز اشاره کرد. روابط اجتماعی ساکنین با یکدیگر ضعیف است که از نظر طراحی مهمترین عامل آن نداشتن فضاهایی جهت تعاملات اجتماعی می باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of mental indicators of quality of life of residents of residential complexes in new cities of Iran based on architectural features (Case study of Andisheh, Pardis, Parand cities)

نویسندگان [English]

  • Mitra Sabounchi Lilabadi 1
  • Behnaz Aminzadeh Goharrizi 2
  • Azadeh Shahcheraghi 3
1 PhD of student in Urban Planning, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.
2 Professor of Urban Planning, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Associate Professor of Urban Planning, Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.
چکیده [English]

One of the most important solutions for reducing the capacity of metropolises and solving their problems is building new towns. An Important factor in attracting people to new towns is providing higher housing quality than the mother city and generally, a better quality of the living environment. This paper explores the relationship between satisfaction with subjective indicators of quality of life in residential complexes based on architectural design properties. The main goal is to achieve the optimal design criteria for residential complexes based on satisfaction with the subjective indicators of residents. First, the research model is designed based on the relationship between subjective indicators and architectural components, and resident's characteristics. In evaluating the structural model, first, the factor load of different variables of the questionnaire in predicting the relevant items examined to ensure the suitability of measurement models and the acceptability of their markers in measuring variables. The research method is using the confirmatory factor analysis (CFA) technique and AMOS software. A questionnaire survey was distributed among occupants of some residential complexes in the three new cities of Andisheh, Parand, and Pardis. The results show that among the evaluated indicators, security has the highest satisfaction. Residents do not feel a sense of belonging despite satisfaction with objective indicators. Physical factors as façade design and landscape design have relatively low satisfaction. Residents' social relationship is weak, the most important factor in terms of design is the lack of spaces for social interactions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality of life
  • Residential complex
  • New cities
  • Mental index
  • Satisfaction

مراجع

  1.  

    1. جوان فروزنده، علی، مطلبی، قاسم (1390) مفهوم حس تعلق به مکان و عوامل تشکیل دهنده آن. هویت شهر, 5(8), 27-37.‎
    2. رضایی،محمدرضا، مؤذن، سهراب، نفر، نرگس (1393). تحلیل رضایتمندی از شاخص‌های کیفیت محیط در شهرهای جدید (مطالعۀ موردی: شهر جدید پرند)، پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری, دوره دوم،شماره 1،ص 31-47
    3. ذبیحی، حسین،حبیب، فرح،رهبری منش، کمال (1390) بررسی رابطه بین میزان رضایت از مجتمع های مسکونی و تاثیر مجتمع های مسکونی بر روابط انسان (مطالعه موردی چند مجتمع مسکونی در تهران)، نشریه هویت شهر، شماره هشتم، سال پنجم، ص103-118
    4. کاشانی جو،خشایار (1389)، بازشناخت رویکردهای نظری به فضاهای عمومی شهری.‎ مجله هویت شهر، سال چهارم ، شماره 6،ص 95-106
    5. فلاحت، محمدصادق، رضایی، الهام (1393) مشکلات پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی (CPTED) در ایران و مقایسه ی آن با تجربیات جهان. دانش انتظامی زنجان, 1393(10), 1-29.
    6. مطلبی، قاسم، خدادادی آق قلعه، فاطمه،اکبری، علی (1395) تأثیر احساس امنیت بر رضایت‌مندی سکونتی در مجتمع مسکونی هزار دستگاه نازی‌آباد تهران بر اساس مدل (CPTED)، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی, 21(1), 67-78.‎
    7. Amérigo, M., & Aragonés, J. I. (1990). Residential satisfaction in council housing. Journal of Environmental Psychology, 10(4), 313-325.
    8. Amérigo, M., & Aragones, J. I. (1997). A theoretical and methodological approach to the study of residential satisfaction. Journal of environmental psychology, 17(1), 47-57
    9. Amole, D. (2009). Residential satisfaction in students' housing. Journal of Environmental Psychology, 29(1), 76-85.
    10. Chapman, D. W., & Lombard, J. R. (2006). Determinants of neighborhood satisfaction in fee-based gated and nongated communities. Urban Affairs Review, 41(6), 769-799
    11. Connerly, C., & Marans, R. W. (1988). Neighborhood quality: A description and analysis of indicators. The US Handbook on Housing and the Built Environment. Greenwood Press, Westwood, CO.
    12. Craik, K. H., & Zube, E. H. (1976). The development of perceived environmental quality indices. In Perceiving environmental quality (pp. 3-20). Springer, Bo ston, MA.
    13. Diaz-Serrano, L. (2009). Disentangling the housing satisfaction puzzle: Does homeownership really matter?. Journal of Economic Psychology, 30(5), 745-755
    14. Nasr, T. (2005). A Look on Identification in Architecture, International Road & Structure Monthly Magazine, 31, 69-73.
    15. Ferrer‐i‐Carbonell, A., & Frijters, P. (2004). How important is methodology for the estimates of the determinants of happiness?. The Economic Journal, 114(497), 641-659.
    16. Festinger, L., Schachter, S., & Back, K. (1950). Social pressures in informal groups; a study of human factors in housing.
    17. Fleury-Bahi, G., Pol, E., & Navarro, O. (Eds.). (2017). Handbook of Environmental Psychology and Quality of Life Research. Springer International Publishing.
    18. Fleury-Bahi, G., Félonneau, M. L., & Marchand, D. (2008). Processes of place identification and residential satisfaction. Environment and Behavior, 40(5), 669-682.
    19. -Hur, M., & Morrow-Jones, H. (2008). Factors that influence residents' satisfaction with neighborhoods. Environment and behavior, 40(5), 619-635.
    20. -Jaafar, M., Hasan, N. L., Mohamad, O., & Ramayah, T. (2005). The determinants of housing satisfaction level: a study on residential development project by Penang Development Corporation (PDC). Retrieved on 07th/Nov/2012.
    21. -Jorgensen, B. S., Jamieson, R. D., & Martin, J. F. (2010). Income, sense of community and subjective well-being: Combining economic and psychological variables. Journal of Economic Psychology, 31(4), 612-623
    22. -Jeffery, C. R. (1971). Crime prevention through environmental design (Vol. 91). Beverly Hills, CA: Sage Publications -J Taylor, P. (2006). Jane Jacobs (1916–2006): an appreciation. Environment and Planning A, 38(11), 1981-1992.
    23. -Lee, T., & Marans, R. W. (1980). Objective and subjective indicators: Effects of scale discordance on interrelationships. Social Indicators Research, 8(1), 47-64
    24. -Marans, R. W., & Stimson, R. (2011). An overview of quality of urban life. In Investigating quality of urban life (pp. 1-29). Springer, Dordrecht.
    25. -McCrea, R., Shyy, T. K., & Stimson, R. (2006). What is the strength of the link between objective and subjective indicators of urban quality of life?. Applied research in quality of life, 1(1), 79-96
    26. -McMillan, D. W., & Chavis, D. M. (1986). Sense of community: A definition and theory. Journal of community psychology, 14(1), 6-23.
    27. -Michalos, A. C., Zumbo, B. D., & Hubley, A. (2000). Health and the quality of life. Social Indicators Research, 51(3), 245-286
    28. -Mohit, M. A., Ibrahim, M., & Rashid, Y. R. (2010). Assessment of residential satisfaction in newly designed public low-cost housing in Kuala Lumpur, Malaysia. Habitat international, 34(1), 18-27
    29. -Mohan, J., & Twigg, L. (2007). Sense of place, quality of life and local socioeconomic context: evidence from the survey of English housing, 2002/03. Urban studies, 44(10), 2029-2045
    30. -Newman, O. (1972). de l'article/du chapitre Defensible Space: People and design in the violent city. distributeur Architectural Press. -Onibokun, A. G. (1976). Social system correlates of residential satisfaction. Environment and Behavior, 8(3), 323-344.
      • Phillips, D. 2006, Quality of Life Concept, policy and practice, Routledge
    31. -Robin, M., Matheau-Police, A., & Couty, C. (2009). Perception de la gêne environnementale en fonction de différents types d’unités urbaines françaises. European review of applied psychology, 59(2), 101-112
    32. -Rohe, W. M., & Basolo, V. (1997). Long-term effects of homeownership on the self-perceptions and social interaction of low-income persons. Environment and Behavior, 29(6), 793-819
    33. Sirgy, M. J., & Cornwell, T. (2002). How neighborhood feature affect quality of life. Social indicators research, 59(1), 79-114.
    34. Sirgy, M. J. (2012). The psychology of quality of life: Hedonic well-being, life satisfaction, and eudaimonia (Vol. 50). Springer Science & Business Media
    35. Sheldon, E. B., & Land, K. C. (1972). Social reporting for the 1970's. Policy Sciences, 3(2), 137-151. -Van Praag, B. M., Van Praag, B., & Ferrer-i-Carbonell, A. (2004). Happiness quantified: A satisfaction calculus approach. Oxford University Press.
    36. Varady, D. P., & Preiser, W. F. (1998). Scattered-site public housing and housing satisfaction: Implications for the new public housing program. Journal of the American Planning Association, 64(2), 189-207
    37. Vera-Toscano, E., & Ateca-Amestoy, V. (2008). The relevance of social interactions on housing satisfaction. Social indicators research.
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
دوره 19، شماره 68
بهار1400، صفحۀ 263-1.
خرداد 1400
صفحه 143-163

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار