سنجش خوانش ادراکی شهروندان منطقه 20 شهر تهران از ویژگیهای شهر اسلامی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد لسلامی، تهران مرکزی، ایران.

2 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی، ایران.

چکیده

از ابتدای شکل‌گیری حکومت اسلامی، این مکتب دینی همواره در کتب مقدس و روایات بزرگان آن بر احترام بر اجتماعات مسلمانان و لزوم ارتباطات میان آنها تاکیده کرده است. تجلیگاه برجسته این مفاهیم در شهرهای قرون اولیه اسلام به ظهور رسیده است. این امر سبب شد که شهر اسلامی به عنوان فضایی برای رشد و نمو دیگر مفاهیم و اصول پایهای اسلامی گردد. با این وجود با پدید آمدن تفکر مدرن و ظهور جنبشهای متعدد، شاهد آن هستیم که بسیاری از این مفاهیم با آسیبهای قابلتوجهی روبرو شدهاند. این امر در محلاتی که پیشینه تاریخی، مذهبی و مدنی غنی‌تری دارند به‌طور قابل توجهی چشم‌گیرتر است و ساکنان آن را میتواند با چالشهای هویتی روبرو کند. منطقه 20 شهر تهران نیز از جمله این محدوده‌های ارزشمند است که این پژوهش با هدف سنجش خوانش ساکنان آن از منظر شهر اسلامی شکل گرفت. در ادامه پس از استخراج شاخص‌ها و زیرشاخصهای مرتبط با شهر اسلامی از آراء و اندیشه صاحبنظران و شکلگیری مدل مفهومی پژوهش، با استفاده از طراحی و توزیع پرسشنامه‌ای 50 سوالی در طیف مقیاس 5 گزینهای لیکرت، ویژگیهای شهر اسلامی از منظر ادراکات ساکنان منطقه 20 با استفاده از تحلیلهای آمار استنباطی به دست آمد. نتایج ناشی از یافته‌ها بیانگر این حقیقت هستند که از نگاه شهروندان آسیبپذیرترین عوامل که منجر به افول کیفیت منطقه 20 شهر تهران از دیدگاه اسلامی شده است، عوامل کالبدی و محیطی بوده است و عوامل اجتماعی و ارزشی در درجات بعدی قرار دارند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing the perceptual reading of the citizens of the 20th district of Tehran from the characteristics of the Islamic city

نویسندگان [English]

  • Mandana Habibi 1
  • Hossein Mojtaba Zadeh 2
1 PhD student of Geography and Urban Planning, Leslami Azad University, Central Tehran, Iran.
2 Assistant Professor of Geography and Urban Planning, Islamic Azad University, Central Tehran, Iran.
چکیده [English]

From the beginning of the formation of the Islamic government, this religious school has always emphasized in the sacred books and the narrations of its elders about respect for Muslim communities and the necessity of communication between them. The outstanding manifestation of these concepts has emerged in the cities of the early centuries of Islam. This has led the Islamic city as a space for the development of other Islamic fundamental principles and principles. However, with the emergence of modern thinking and the emergence of numerous movements, we see that many of these concepts have been met with considerable damage. This is considerably more significant in neighborhoods with a rich historical, religious, and civilian background, and its inhabitants can face the challenges of identity. The 20th district of Tehran is also one of the most valuable areas for this study, with the aim of measuring the readings of its inhabitants from the perspective of the Islamic city. Following the extraction of indices and sub-indexes related to the Islamic city from the opinions of experts and the conceptual modeling of the research, using the design and distribution of 50 questionnaires in the spectrum of 5 likert options, the characteristic The findings of the Islamic city were derived from the perceptions of the inhabitants of the 20th area using inferential statistics. The results of the findings suggest the fact that from the viewpoint of citizens, the most vulnerable factors that led to the deterioration of the quality of the 20th district of Tehran from the Islamic point of view were physical and environmental factors, and social and value factors are at a later stage. have.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic city
  • body
  • perception
  • Islamic identity
  • Tehran
  1. اسدی محل چالی، مسعود (1394) فراتر از شهرسازی، آنچه برنامهریزان و طراحان ایرانی باید بدانند، انتشارات آرمانشهر.
  2. اعتضادی لادن، (1378)، نقش مسجد در ساختار شهرهای مسلمان نشین، ش 44، ماهنامه مسجد
  3. بحرینی، سیدمحسن، از شار تـا شـهر، انتشـارات دانشـگاه تهـران، تهران، .1387
  4. پاکزاد، جهانشاه (1390) تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران، از آغاز تا دوران قاجار، انتشارات آرمانشهر، تهران.
  5. جابر، دانش (1390) مبانی شکل گیری و اصول سازمان یابی کالبد شهر اسلامی، مجله شهر ایرانی- اسلامی، سال اول، شماره یکم، پژوهشکده فرهنگ و هنر، تهران.
  6. حکیم، بسیم سلیم، شهرهای عربی - اسلامی: اصول شهرسازی و ساختمانی، ترجمه محمد حسین ملک احمدی و عارف اقوامی مقدم ،تهران، ازمان، چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1381
  7. خدایی زهرا، تقوایی علی اکبر (1390) شخصیت شناسی شهر اسلامی با تاکید بر ابعاد کالبدی شهر اسلامی، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره .4
  8. رضوی پور، مریم سادات و همکـاران، هویت ایرانی اسلامی شـهر تهران در گذر زمان، فصلنامه مطالعات ملی،؛ 51، سال سیزدهم، شـماره 3، .1391
  9. ستاری سار بانقلی، حسن (1390) اصول مدیریت شهری و شهر سازی رسول اکرم (ص) در مدینه النبی، مجله علمی پژوهشی معرفت، سال بیستم، شماره .171
  10. فکوهی، ناصر، انسانشناسی شهری؛ تهران: نشرنی؛ چاپ سوم ، 1385
  11. قالیباف، محمد باقر، پورموسـوی، سـید موسـی، شـهرهای جهـان اسلام و رویارویی با نوگرایی(مدرنیسم)، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 237-238، .1390
  12. گودرزی سروش محمد مهدی، امین زاده گوهرریزی بهناز، نقی زاده محمد (1391) تجلی اندیشهی اسلامی در شهر با حضور مدرسه در محله، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهر ایرانی- اسلامی، شماره .7
  13. نقره کار، رئیسی و عبدالحمید، محمدمنان، 1387. تحقیق پذیری هویت اسلامی در آثار اسلامی. علم و صنعت. ایران.
  14. نقی زاده ،محمد، تأثیر معماری و شـــهر بر ارزشـــ‌های فرهنگی،1385
  15. پوراحمد، موسوی، سیروس. (1389). ماهیت اجتماعی شهر اسلامی. مطالعات شهر ایرانی اسلامی : زمستان 1389 , دوره 1 , شماره 2 ; از صفحه 1 تا صفحه 11 .
  16. زنگانه، احمد، 1392، زوال شهری، فرهنگ واژگان مخاطرات محیطی، جلد اول، قطب علمی تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، جهاد دانشگاهی واحد خوارزمی، تهران.