واکاوی مسائل و مشکلات ساختار فضایی منطقة شهری تبریز

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مطالعات ناحیه‌ای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

چکیده

شهرها به عنوان فضایی مستقل از پیرامون خود محسوب نمی‌گردند و با توجه به تعاملات گستردة شهرها با مناطق پیرامونی و اثرگذاری این روند در ابعاد مختلف، بررسی ساختار فضایی منطقة شهری ضرورتی اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. در این راستا، هدف از تحقیق حاضر بررسی مسائل و مشکلات منطقة شهری تبریز و ارائة راهکارهایی به منظور ارتقاء و توسعة محدودة مورد مطالعه می‌باشد. از این‌رو، روش تحقیق در مطالعة حاضر آمیخته (کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت تحلیلی-اکتشافی می‌باشد که به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل تحلیل عاملی در محیط نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. جامعة آماری تحقیق را نیز مدیران و مسئولان شهری تشکیل داده‌اند که با توجه به مشخص نبودن حجم جامعة آماری، 100 نفر از طریق روش کوهن و نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند به عنوان حجم نمونه تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مهمترین مسائل و مشکلات منطقة شهری تبریز در قالب 6 دستة اصلی قابل تقسیم‌بندی بوده که بر مبنای مدل تحلیل عاملی 452/81 درصد از مسائل و مشکلات منطقة شهری تبریز را دربر می‌گیرد. عامل‌ها و مسائل استخراج‌شده به ترتیب اهمیت شامل مسائل ساختار و سازمان فضایی، مسائل زیست‌محیطی، آسیب‌پذیری کالبدی، مسائل اقتصادی، شبکة ارتباطی، حمل‌ونقل و ترافیک و مسائل اجتماعی-فرهنگی بوده که ارزش ویژة آنها نیز به ترتیب 915/6، 422/3، 711/2، 091/2، 822/1 و 327/1 می‌باشد. نتایج نیز نشان می‌دهد که ساختار یک‌طرفه و تک‌قطبی منطقه (مادرشهر تبریز) تأثیر بسزایی بر افزایش مسائل و مشکلات داشته است و نیاز است تا با تأکید بر توزیع فضایی متعادل عملکردها از فشار بیش از حد به شهر تبریز جلوگیری به عمل آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing the issues and problems of the spatial structure of Tabriz urban region

نویسندگان [English]

  • Ehtesham Hajipour Haji Alilo 1
  • Karim Hosseinzadeh Dalir 2
1 MA of Regional Studies, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Professor, Departement of of Geography and Urban Planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran
چکیده [English]

In today's era, cities are no longer considered as an independent space from their surroundings, and considering the extensive interactions of cities with surrounding areas and the effect of this process in different dimensions, examining the spatial structure of the urban region is an inevitable necessity. In this regard, the aim of the current research is to examine the issues and problems of Tabriz urban region and to provide solutions for the promotion and development of the studied area. Therefore, the research method in the present study is mixed (quantitative-qualitative) with practical purpose and analytical-exploratory nature, in order to analyze the data, the factor analysis model was used in the SPSS software environment. The statistical population of the research was also formed by managers and city officials, and due to the unknown size of the statistical population, 100 people were determined as the sample size through Cohen's method and non-random sampling. The findings of the research show that the most important issues and problems of Tabriz urban region can be divided into 6 main categories, which include 81.452% of the issues and problems of Tabriz urban region based on the factor analysis model. The factors and issues extracted in order of importance include issues of spatial structure and organization, environmental issues, physical vulnerability, economic issues, communication network, transportation and traffic, and socio-cultural issues, whose special value is 6.915, 3.422, 2/711, 2/091, 1/822 and 1/327 respectively. The results also show that the one-sided and unipolar structure of the region (Tabriz metropolis) has had a significant effect on increasing issues and problems and there is a need to avoid excessive pressure on Tabriz metropolis by emphasizing the balanced spatial distribution of functions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban region
  • Spatial structure
  • Relationships and interactions
  • Tabriz urban region
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 آبان 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار