جغرافیای سیاسی شهر، چیستی و چرایی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استادیار جغرافیایی سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانش آموختۀ جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

دانش جغرافیا و از آن میان شاخه ی جغرافیای سیاسی که متکفل بیان و تشریح روابط نظام مند میان انسان (سیاست) و محیط جغرافیایی است، از جمله علوم قدیمی است که سابقه ی آن به درازای عمر انسان بر روی زمین است. امروزه مهم ترین محیط فضایی انسان ساخت، شهرها هستند. شهر، یک مجموعه ی فضایی است که در این مجموعه رویدادهای مختلف اتفاق می افتد که هرکدام از این رویدادها زمینه ی مطالعاتی یک علم را بوجود می آورد. از جمله مهم ترین رویدادهایی که در شهر اتفاق می افتد، رویدادهای سیاسی است، به عبارتی، شهر همواره با مفهوم سیاست در ارتباط بوده و است. درصورتی که تاثیر مناسبات سیاسی و قدرت، در توسعه فضایی شهر مد نظر باشد، جغرافیای سیاسی با رویکرد غالباً درون شهری، به مطالعه این مناسبات می پردازد. بنابراین، جغرافیای سیاسی شهر؛ به مطالعه و بررسی تاثیر فعالیت های حکومت و صاحبان قدرت بر ابعاد مختلف (اجتماعی -فرهنگی، اقتصادی، امنیتی و زیست محیطی ) زندگی شهری و شهروندان می پردازد. پرسش اساسی که در اینجا مطرح می شود آن است که جغرافیای سیاسی شهر، چرا و چگونه به حوزه مطالعاتی مجموعه شهری امروز وارد شده است؟ » مطابق فرضیۀ مقاله، جغرافیای سیاسی شهر، برای سازماندهی فضای سیاسی شهر، به مطالعه، بررسی و ارائه راهکارهای اساسی می پردازد. از این رو می توان جغرافیای سیاسی شهر را بعنوان یکی از شاخه های علوم جغرافیایی در مطالعه  فضا و ویژگی های آن مورد توجه قرار داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Political geography of the city, what and why

نویسندگان [English]

  • Hassan Kamran Dastjerdi 1
  • Marjan Badie Azandahi 2
  • Narjes Sadat Hosseini Nasrabadi 3
1 Associate Professor of Political Geography, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor of Political Geography, University of TehranTehran, Iran.
3 Graduated in Political Geography, University of Tehran.Tehran, Iran.
چکیده [English]

The science of geography, and among them the branch of political geography, which is responsible for expressing and describing the systematic relations between man (politics) and the geographical environment, is one of the ancient sciences that has a long history of human life on earth. Today, the most important man-made space environment is cities. The city is a spatial complex in which various events take place
Each of these events creates the context for the study of a science. Among the most important events that take place in the city are political events, in other words, the city has always been associated with the concept of politics. If the impact of political relations and power on the spatial development of the city is considered, political geography studies these relations with a often intra-city approach. Thus, the political geography of the city; It studies the impact of the activities of the government and those in power on various aspects (socio-cultural, economic, security and environmental) of urban life and citizens. The fundamental question that arises here is that according to the hypothesis of "? The political geography of the city, why and how it has entered the field of study of today's urban complex ", is the article, the political geography of the city, to study, study and provide basic solutions for organizing the political space of the city. Therefore, the political geography of the city can be considered as one of the branches of geographical sciences in the study of space and its characteristics.
Note the contract.

کلیدواژه‌ها [English]

  • City
  • space
  • politics
  • political geography of the city

مراجع

  1. آلن، گیلبرت،ژورف، گاگلر(1375). شهرها، فقر و توسعه شهرنشینی در جهان سوم، ترجمه پرویز ناصری ، تهران: شهرداری تهران.
  2. اشا، سمیر( 1388). فلسفۀ علم، ترجمۀ ابوالفضل حقیری، امیرکبیر، تهران
  3. پیشگاهی فرد، زهرا(1385). تحلیل چالش های جامعه ایران از منظر جغرافیای سیاسی، فصلنامه پژوهشهای جغرافیایی، شماره 57، تهران: دانشگاه تهران
  4. بشیریه، حسین(1391). جامعه شناسی سیاسی، تهران: نی
  5. پرسکات(1358). گرایش تازه در جغرافیای سیاسی، ترجمه دره میرحیدر، انتشارات دانشگاه تهران
  6. تانکیس، فرن(1388). فضا، شهر و نظریه های اجتماعی، ترجمه حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، تهران: دانشگاه تهران
  7. جان پرور، محسن(1393).مفهوم سازی و تبیین ابعاد جغرافیای سیاسی شهر، هفتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران، 27و 28 بهمن. دانشگاه خوارزمی
  8. جانستون، ار.جی، تیلور ، پیتر و واتس، مایکل(1383). جغرافیاهای تحول جهانی، مترجم، نسرین نوریان، تهران: دوره عالی جنگ
  9. جونز، مارتین، جونز، رایس، وودز مایکل(1386). مقدمه ای بر جغرافیای سیاسی، ترجمه زهرا پیشگاهی فرد و رسول اکبری، انتشارات دانشگاه تهران
  10. حافظ نیا، محمد رضا(1381). جغرافیای سیاسی ایران، تهران: سمت
  11. حافظ نیا، محمدرضا و احمدی پور زهرا، قادری حاجت، مصظفی(1389). سیاست و فضا، مشهد: انتشارات پاپلی
  12. حسینی، نرجس سادات(1397). تبیین پدیدة شهر در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، رسالۀ دکترا، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
  13. خلیل آبادی، حسن(1390). ژئوپلیتیک شهری، تهران: نشر پژوهشی نوآوران شریف
  14. خمر، غلامعلی(1385). اصول و مبانی جغرافیای شهری، چاپ اول، تهران: قومس
  15. رنه شورت، جان(1388). نظریه شهری و ارزیابی انتقادی، ترجمه کرانت اﷲ زیاری و دیگران ، تهران: دانشگاه تهران.
  16. رضازاده، راضیه و علی سلسله(1389)، مروری بر سیاست های توسعه پایدار محله ای با رویکرد دارایی مبنا و تاکید بر سرمایه های اجتماعی و کالبدی، فصلنامه دانشگاه هنر، شماره 4، صص121-139.
  17. ربانی، رسول(1385). جامعه شناسی شهری، چاپ دوم، اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
  1. رفیعیان ، مجتبی و فرجام، رسول(1390). تاثیر فرایند جهانی شدن بر ساختار شبکه شهری جهانفصلنامه ژئوپلیتیک – سال هفتم، شماره دوم
  2. سوجا، ادوارد(1396). پساکلان شهر (مطالعات منطق های شهرها و مناطق)، ترجمه نرگس خالصی مقدم، تهران: علمی فرهنگی
  3. شکویی، حسین(1380). دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، تهران: سمت
  4. شکوئی، حسین، 1375، اندیشه های نو در فلسفۀ جغرافیا، جلد اول، انتشارات گیتاشناسی، تهران.
  5. شیخی، محمد(1384). ساختار محله ای شهر در سرزمین های اسلامی، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 22، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی
  6. شورت، جان رنه (1390). جهانی شدن و شهر، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  7. فوکو، میشل(1396). مراقبت و تبیه: تولد زنان، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهان دیده، تهران: نشر نی.
  8. لچت، جان(1383). پنجاه متفکر بزرگ، ترجمه محسن کریمی، تهران: انتشارت خجسته
  9. لشگری، احسان(1394). سیاست و شهر، تهران: انتخاب.
  10. کامران، حسن، بدیعی، مرجان، ذکی، یاشار، احمدی، سید عباس، حسینی، نرجس سادات(1397). مطالعه شهر در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک با تأکید بر نظر گاتمن و کاکس، فصلنامه بین المللی انجمن جغرافیایی ایران، شماره 56.
  11. کمانرودی، موسی و تاجالدین کرمی و عطاءاله عبدی(1389). تبیین فلسفی – مفهومی جغرافیای سیاسی شهر، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال ششم ش 3.
  12. کاظمی، علی اصغر(1390). جهانی شدن و سیاست و فرهنگ، تهران: انتشارات قومس
  13. کوهن، سائول برنارد(1387)، ژئوپلیتیک نظام جهانی، ترجمه عباس کاردان، تهران: ابرار معاصر
  14. کوهن، کارل، (1373 ). دموکراسی، ترجمه فریبرز مجیـدی، چـاپ اول ، تهـران : انتشـارات خوارزمی.
  15. گلیمارتین، ماری(1390). سوسیالیسم، مجموعه مقالات مفاهیم اساسی در جغرافیای سیاسی ، به کوشش کارولین گالاهر و دیگران، ترجمه محمد حسن نامی و علی محمدپور، تهران: انتشارات زیتون سبز
  16. عظیمی، ناصر(1384). برنامه ریزی منطقه ای شهر و انباشت سرمایه، مشهد: نیکا
  17. عبدی ، عطاء اله، مردعلی، محسن(1392)، الزامات ژئوپلیتیک مدیریت شهری، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، دانش شهر، شماره 195
  18. عظیمی، ناصر(1381). مهاجرت از روستا به شهربا نگاهی متفاوت، فصلنامه مدیریت شهر، شماره دهم، تهران: مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران
  19. مویر، ریچارد،( 1379، دیدگاه های نو در جغرافیای سیاسی، ترجمۀ دره میرحیدر، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
  20. مجتهدزاده، پیروز(1379). ایده های ژئوپلیتیک و ایده های ژئوپلیتیک و واقعیت های ایرانی، تهران: نشر نی
  21. مجتهدزاده، پیروز(1386). دموکراسی و هویت ایرانی، تهران: کویر
  22. مجتهدزاده، پیروز(1381). جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، چاپ اول، سمت
  23. مجتهدزاده، پیروز(1392). جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، سمت
  24. میرحیدر، دره و میراحمدی، فاطمه سادات(1397).سیر اندیشه در جغرافیای سیاسی سنتی و مدرن، تهران:انتشارات دانشگاه تهران.
  1. مالینوفسکی، برونسیلاو(1379). نظریه علمی درباره فرهنگ، ترجمه عبدالمجید زرین قلم، تهران: گام نو
  2. مقیمی، سیدمحمد(1394)، اداره امور حکومت های محلی مدیریت شوراها و شهرداریها، تهران: سمت
  3. نظریان، اصغر(1381). شهرهای آینده، نشریه فضای جغرافیایی، شماره سوم، اهر: دانشگاه آزاد اسلامی
  4. نظریان، اصغر(1388). پویایی سیستم شهری، تهران: انتشارت میتکران
  5. نظریان، اصغر(1378). جغرافیای شهری و برنامه ریزی شهری در ایران، تهران: پیام نور
  6. واثق، محمود، حسینی، نرجس(1395). جغرافیای سیاسی به مثابه یک علم تجربی، پژوهشهای جغرافیای انسانی، دانشگاه تهران، دوره 48شماره 2
  7. هاروی، دیوید(1387)، شهری شدن سرمایه، ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران: نشر اختران.
  8. هاروی، دیوید(1392). تجربه شهری، ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران: نشر پژواک
  9. هاروی ، دیوید، اندی، مری فیلد(1391). حق به شهر، ترجمه خسرو کلانتری، تهران: مهر ویستا
  10. هاروی، دیوید و پاتر، سوز(1392). حق حضور در شهر عدالت محور، مجموعه مقالات در جستجوی شهر عدالت محور، ویراستار پیتر مارکوس و دیگران ، ترجمه سعیدی رضوانی، تهران: انتشارات شهرداری تهران
  11. هیوز، هنری استیورات(1369). آگاهی و جامعه، ترجمه عزت اﷲ فولادوند، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
  12. Appadurai, A,(1990). Disjuncture and difference in the global cultural economy. In M. Featherstone (ed). Global Culture. Nationalism, Globalization and Modernity.Newbury park.
  13. Auerbach, Gedalia,,(2012), Urban politics and public policy- looking back and going forward:” proojectt Rennewal “ in one Israeli city , the international journal of of urban policy and planning  Available online 13 junee 2012.
  14. Agnew, J., 2003, Contemporary Political Geography:Intellectual Heterodoxy and ItsDilemmas, Political Geography, No. 22, PP. 603-606.
  15. .65 Agnew,J.A.(2002). Making political Geography, NewYork: Oxford University press.
  16. Blackssell,M, (2006), Political Geography. London, Rutledge.
  17. Dalby, Simon(2014); Imperialism, Dmination and Culture: the continued relevance of critical ggeopolitics, geopolitics jurnal , January 2014, DOI: 10/1080/14650048.281
  18. Friedman, J(1995), Where we stand: A decade of world city resarch ,in P.L.Knox and P.J.
  19. Flint, Colin,(2008), Introduction to Geopolitics, London, Rutledge.
  20. Glassner, Martin Ira and Fahrer, Chuck(2004). Political Geography. 3ra Edition, john wiley and Sons.
  21. .26 Story, D.(2009). political Geography. International Encyclopedia of Human Geography, Volum 8, 243-253, Elsevier Ltd.
جغرافیا ( فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)
دوره 16، شماره 59
زمستان 1397، صفحۀ 224-1.
اسفند 1397
صفحه 1-23

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار